Rentabiliteit
Rentabiliteit is een term die je waarschijnlijk al eens hoorde voorbijkomen. En terecht, want het is toch een belangrijk begrip binnen het ondernemen. Niet weten wat rentabiliteit inhoudt, brengt namelijk heel wat risico's. Zonder inzicht over je rentabiliteit ben je beperkt in het maken van belangrijke beslissingen voor de toekomst.
Wat is rentabiliteit?
De rentabiliteit van een onderneming is onder te verdelen in twee posten: de rentabiliteit over het eigen vermogen en de rentabiliteit over het vreemde vermogen van de onderneming. Rentabiliteit geeft het verschil weer tussen gemaakte winst en het geïnvesteerde vermogen.
De rentabiliteit wordt berekend om zicht te krijgen op de 'gezondheid' van een organisatie. Deze berekening is voornamelijk belangrijk voor investeerders en andere aandeelhouders. In principe is de rentabiliteit niets meer dan het geld dat is verdiend en waarmee dat geld is verdiend.
De winst van een onderneming moet op de lange termijn goed genoeg zijn om aandeelhouders uit te kunnen betalen, dit wordt berekend door middel van de rentabiliteit. Hoe beter de rentabiliteit van een onderneming is, hoe rendabeler. Als een onderneming rendabel is, is het voor andere investeerders interessant om in te stappen.
Wil je de boekhouding van jouw onderneming ook vereenvoudigen, maar wel in eigen beheer houden? Probeer e‑Boekhouden.be nu gratis uit!
Rentabiliteit over het eigen vermogen
Zoals eerder gemeld kan de rentabiliteit van een onderneming over verschillende vermogens worden berekend. Je kunt door het berekenen van de rentabiliteit over het eigen vermogen inzien hoeveel rendement de eigen investeringen hebben, en of deze überhaupt nut hebben gehad. Is de rentabiliteit hoog genoeg? Dan kan het interessant zijn om te herinvesteren. Blijkt dat de uitkomst te laag uitvalt, dan moet er worden gekeken naar interne processen om de winstgevendheid te verbeteren.
Let wel: de uitkomst van deze berekening geeft slechts een gedeelte van de totale winstgevendheid weer, samen met de rentabiliteit over het vreemde vermogen kan een compleet beeld worden geschetst.
Berekeningsformule rentabiliteit over het eigen vermogen:
REV: (nettowinst / gemiddeld eigen vermogen) x 100%
Over het algemeen berekent men de rentabiliteit over twee jaren, deze worden bij elkaar opgeteld om vervolgens gedeeld te worden. Zo krijg je het gemiddeld eigen vermogen over twee jaar.
Rentabiliteit over het vreemde vermogen
Dan is er nog het andere vermogen binnen een organisatie: het vreemde vermogen. Ook daarover kunnen we de rentabiliteit berekenen; deze uitkomst geeft aan hoeveel rente je als ondernemer moet betalen over leningen (zoals investeringen). Vreemd vermogen is niets meer dan geld (vermogen) van een ander (vreemd), dit noemt men een lening. Over leningen moet in vrijwel alle gevallen rente worden betaald.
Het gemiddeld vreemde vermogen bereken je door de gemiddelde hoogte van alle lopende leningen op te tellen. Het totaalbedrag dat je aan rente hebt betaald, deel je vervolgens door dit gemiddeld vreemd vermogen. Om een percentage uit te rekenen, vermenigvuldigen we dit bedrag met 100.
Berekeningsformule rentabiliteit over het vreemd vermogen:
RVV: (totaal betaalde rente / gemiddeld vreemd vermogen) x 100%
Rentabiliteit over het totale vermogen
De rentabiliteit over het totale vermogen is een berekening die laat zien wat het volledig geïnvesteerde vermogen (dus het eigen vermogen en het vreemde vermogen samen) oplevert aan rendement. Deze berekening is voor veel betrokkenen interessant, het laat namelijk zien of een onderneming wel of niet goed bezig is.
De rekensom is echter per bedrijfsvorm verschillend; wie de rentabiliteit over het totale vermogen van een eenmanszaak of VOF wil berekenen moet anders rekenen dan wanneer het over een BV of NV gaat. De nettowinst is voor een ondernemer met eenmanszaak of VOF letterlijk zijn of haar salaris. Maar het aantal uren en moeite die iemand in zijn of haar onderneming steekt heeft ook waarde. Dit noemen we het gewaardeerd loon, dat wordt van de post nettowinst afgetrokken.
Bij een BV of NV is dit niet het geval, de eigenaren of directeuren van een onderneming met deze bedrijfsvorm staan gewoon op de loonlijst. Deze personeelskosten zijn reeds verwerkt in de nettowinst, daar hoeft dus niets meer vanaf te worden gehaald.
Berekeningsformule rentabiliteit over het totale vermogen
Eenmanszaak of V.O.F.
Nettowinst + betaalde rente - gewaardeerd loon / gemiddeld totaal vermogen x 100%
BV of NV
Nettowinst + betaalde rente / gemiddeld totaal vermogen x 100%
Wat zegt het rentabiliteitspercentage?
De uitkomst van een berekening omtrent rentabiliteit geeft aan hoeveel rendement de investeringen hebben opgeleverd. Hoeveel heb jij kunnen omzetten door het vreemde en eigen vermogen dat in de onderneming is gestopt.
De uitkomst van een dergelijke berekening is altijd discutabel, want welk percentage is nou goed en wanneer is er echt werk aan de winkel? Of een uitkomst goed of slecht is, hangt van meerdere factoren af. Het kan per branche verschillen, een rentabiliteit van 6% kan in de ene branche goed zijn maar in een andere branche zorgwekkend.
Ook heeft het te maken met de huidige stand van de economie. Gaat het goed met de economie, dan kan het percentage hoger liggen en andersom.
Waarom rentabiliteit berekenen?
Voor sommige ondernemingen is het noodzakelijk om vreemd vermogen aan te trekken, denk bijvoorbeeld aan start-ups. Deze organisaties staan letterlijk aan het begin en hebben geld nodig om bepaalde processen op gang te zetten, daar komen investeerders in beeld. Dit kunnen vermogende personen zijn, maar ook de bank investeert in dergelijke bedrijven. Het is dan wel belangrijk dat de rentabiliteit goed is, dit geeft de winstgevendheid van een organisatie aan. Als de rentabiliteit niet goed is, vrezen investeerders voor hun investering. Wie kan hen garanderen dat zij dit bedrag op den duur terug zullen verdienen?
Wanneer de rentabiliteit van een organisatie goed is, is de kans op het terugverdienen van een investering dus groter. Ook kan er sneller dividend worden uitgekeerd, het bedrag dat is geïnvesteerd is namelijk sneller terugverdiend. Diegenen die in het bedrijf blijven, zullen jaarlijks dividend uitgekeerd krijgen.
Daarnaast is de rentabiliteit een goede graadmeter voor het maken van investeringen met het eigen vermogen. Je hebt als ondernemer meer zekerheid dat deze terug wordt verdiend, dit kan de groei van de organisatie bevorderen. Let wel: successen uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst.
Rentabiliteit verbeteren
Nadat de rentabiliteit over het eigen, vreemde of totale vermogen is berekend, kunnen er conclusies worden getrokken.
- Heb je aan je eigen verwachtingen voldaan?
- Ligt de onderneming op koers met betrekking tot het omzetdoel?
- Is de winst hoog genoeg om een groei door te kunnen maken?
Als je op één van bovenstaande vragen 'nee' kunt antwoorden, is er werk te verrichten. De rentabiliteit moet worden verbeterd, maar hoe doe je dit? e‑Boekhouden.be geeft een aantal tips om de rentabiliteit van jouw onderneming te verbeteren:
Verlaag de kosten
Eén van de manieren om de rentabiliteit van jouw organisatie te verbeteren is het verlagen van de kosten. Hoe minder kosten jouw onderneming maakt, hoe rendabeler de onderneming zal zijn. Dat klinkt makkelijk, maar is in de werkelijkheid vaak lastiger. We leven in een wereld vol mogelijkheden, kijk daarom welke processen er in jouw onderneming geautomatiseerd kunnen worden.
Dit vergt in sommige gevallen investeringen, denk bijvoorbeeld aan machines die moeten worden aangekocht, binnen andere ondernemingen kan dit met software worden bereikt. Een bepaald proces automatiseren zorgt voor een versnelling van werkzaamheden en levert uiteindelijk meer op.
Trek meer vreemd vermogen aan
Een andere manier om de rentabiliteit te verbeteren is het aantrekken van meer vreemd vermogen. Het is dan de bedoeling dat het vreemde vermogen meer extra geld oplevert dan de rente die erover moet worden betaald, dit noemt men het hefboomeffect. Er wordt meer geleend, maar daardoor komt er ook meer geld binnen.
Dit hefboomeffect heeft enkel gewerkt wanneer de rentabiliteit over het totale vermogen hoger is dan de rentabiliteit over het vreemde vermogen. Hoe meer vreemd vermogen eraan wordt getrokken, hoe beter dit hefboomeffect kan werken. Let wel: aan het aantrekken van vreemd vermogen kleven risico's, geld lenen kost zoals bekend altijd geld.
Voor het behalen van een goede rentabiliteit is het noodzakelijk dat de boekhouding in orde is. De boekhouding van jouw onderneming regel je gemakkelijk via e‑Boekhouden.be. Probeer nu gratis uit zonder verplichtingen!
Wat valt er onder het gemiddeld eigen vermogen?
Het eigen vermogen is de restpost op een balans, het bedrag dat over is gebleven van winst van voorgaande jaren in combinatie met de inbreng van de eigenaar en/of aandeelhouder(s). Deze aandeelhouders worden niet gezien als investeerders, zij ontvangen namelijk geen jaarlijkse rente maar een gedeelte van het zeggenschap. Het eigen vermogen is niet wat er onderaan de streep overblijft, dat noemt men de nettowinst. Dit wordt geregeld met elkaar verward.
- Investeerder: zorgt voor vreemd vermogen, ontvangt jaarlijks rente over het door hem of haar verstrekte bedrag.
- Aandeelhouder: zorgt voor eigen vermogen, ontvangt dividend wanneer dit mogelijk is voor een onderneming. Let op: je dient hier vooraf afspraken over te maken met aandeelhouders, laat deze afspraken vastleggen bij een notaris.
Waarom wordt de rentabiliteit met gemiddeldes berekend?
De rentabiliteit van een organisatie wordt altijd berekend over een bepaalde periode. Omdat de nettowinst mee moet worden genomen in de berekening, wordt 31 december in de meeste gevallen als uitgangspositie genomen. Bij de berekening omtrent het vreemde vermogen wordt er over het gemiddeld vreemde vermogen gesproken, dit heeft ook een reden. Een onderneming kan bijvoorbeeld net voor het nieuwe jaar € 100.000 hebben geleend van een investeerder of instantie als de bank.
Wanneer deze onderneming gedurende het jaar van verschillende rekeningen bepaalde bedragen aflost, willen we er wel zeker van zijn dat dit op de goede manier mee wordt genomen in de berekening. Daarom neemt men het gemiddelde, zo kunnen aflossingen mee worden genomen. Zo krijg je een reëel beeld, dit is belangrijk voor investeerders.
Overstappen naar e‑Boekhouden.be, dat regelen wij voor je met onze gratis overstapservice!
Ben je er na het lezen van dit artikel ook van overtuigd dat de boekhouding eenvoudig zelf te regelen is? Zo houd je het overzicht en heb je de touwtjes zelf in handen. Wellicht werk je nu met een ander boekhoudsysteem, in dat geval helpen wij je met het overzetten van alle gegevens. Ook wanneer alle boekhouding op Excel of Google Spreadsheets staat, kun je deze gegevens overzetten. Je maakt op dat moment gebruik van onze gratis overstapservice!
Start nu gratis met jouw online boekhouding, op ons kun je rekenen!
Veelgestelde vragen
Nog hulp nodig?
Stel je vraag aan Thom en zijn collega's. Ze staan je graag te woord.
